Meer biodiversiteit en sociaal contact door wormenhotels

Een groener, duurzamer Watergraafsmeer dat mensen van veel verschillende leeftijden en achtergronden met elkaar verbindt. Hoe? Door wormen.

Duurzame verbinding met de natuur

In de stad maken we met elkaar een heleboel afval. Afval dat voor een groot gedeelte uit organisch materiaal bestaat. Het gft-afval in Amsterdam Oost verdwijnt nu nog samen met het restafval in de prullenbak en dat is zonde afvalverwerking is namelijk kostbaar en Gft-afval is een waardevol goed. Wanneer het op de juiste wijze gecomposteerd wordt, kan het gebruikt worden om de buurt te vergroenen en voor voedselproductie in en rondom de stad. Zo zorgen we uiteindelijk voor minder afval dat de stad weer uit gaat.

Een wormenhotel is een thuis voor natuur in de stad. In een wormenhotel leeft een complex ecosysteem van grond organismen die samen met de compostwormen een rijke voeding maken voor de bodem: de wormencompost. Een wormenhotel is geen apparaat maar een levend object waarmee wij samen de mooiste compost kunnen maken voor onze tuinen. Gebruik van de wormencompost in de tuin helpt de biodiversiteit in en op de bodem te vergroten en draagt zo bij aan het vergroenen van de stad. 

Composteren in een wormenhotel is leuk, duurzaam en leerzaam. Wanneer je een wormenhotel gebruikt leer je meer over hoe de natuur omgaat met 'afval'. Afval bestaat namelijk niet voor de natuur. Alle reststoffen van processen in de natuur zijn weer een grondstof, bouwstof of voeding voor het leven.

Steeds meer mensen leven in steden. Steden zijn plaatsen waar weinig ruimte is voor de natuur. En om die reden raken steeds meer mensen vervreemd van de natuur. We worden zelfs een beetje bang voor de natuur en vinden veel dingen vies of eng. Wanneer we de natuur weer uitnodigen in ons midden, kunnen we leren dat we de natuur nodig hebben en dat zij ons helpt gezond te blijven. 

Daarnaast helpt het composteren van groenafval koolstof terug in de bodem te brengen. Door slecht gebruik van land door monocultuur en gebruik van kunstmest en pesticiden zijn de bodems erg verslechterd en komt koolstof in de atmosfeer. De micro-organismen en planten in een gezonde levende bodem binden koolstof in de bodem. Het gebruik van wormenhotels draagt bij aan het genezen van de bodem en helpen te veel aan koolstof uit de lucht te halen. 

Duurzame verbinding tussen mensen 

Buren gebruiken de wormenhotels samen om van hun eigen groenafval levende grond te maken en leren elkaar tegelijkertijd beter kennen. De compost wordt in de eigen tuin gebruikt of wordt gedeeld met buren of met groenprojecten in de buurt, lekker circulair dus! 

Wanneer een nieuw wormenhotel wordt geplaatst krijgen de gebruikers een korte workshop waarin ze samen leren hoe het compost meubel te gebruiken. De club draagt samen de verantwoordelijkheid (onder begeleiding van Compostier) en leert ook van de andere groepen. Door het online forum/groep kunnen de groepen met elkaar communiceren en elkaar tips geven. 

Wanneer de compost klaar is om geoogst te worden organiseren we een oogstfeestje. De buren werken samen en delen de compost. 

Het deelname aan een wormenhotel groep een echte connectie maakt met mens en natuur in een tijd waarin mensen geen verbinding hebben vanwege internet en sociale media.

De Watergraafsmeerse Wormenhotelen plan
In het komende jaar, gaan we wormenhotels op 3 strategische plekken plaatsen in Watergraafsmeer. 

De Dierenambulance (Voorlandpad 2, Amsterdam) heeft al ingestemd met het hosten en beheren van een wormenhotel, dus we hoeven maar 2 extra gast organisaties / locaties te vinden en te bevestigen.

Er is reeds een wormenhotel van Le Compostier - de voorgestelde uitvoerder - bij de Vink Schooltuinen in het Frankendaelpark.  Zie voor referentie de blogpost hier en de foto hiernaast.

Organisaties waarmee we momenteel een partnerschap onderzoeken, zijn onder meer: de kinderboerderij De Werf, speeltuin Mariotteplein, bij OBS De Watergraafsmeerse Schoolvereniging, Amsterdam Science Park, Daltonschool, 5e Montessorischool.

De locaties zijn verspreid over de buurt zodat alle Watergraafsmeer bewoners er kennis mee kunnen maken. We werken samen met de partners en de gemeente om de wormenhotels op de beste plekken te plaatsen. 

Instructie en wormenhotel beheerders 

De groepen wormenhotel gebruikers krijgen een korte opleiding en worden een jaar ondersteund om trotse, geïnformeerde wormenhotel beheerders te worden. De groepen krijgen toegang tot instructiefilmpjes en kunnen elkaar ondersteunen en tips geven via de bestaande Facebook groep van Le Compostier.

Voor de deelnemende scholen en kinderen uit Watergraafsmeer wordt een speciaal lesprogramma gemaakt rondom het wormenhotel. Door een educatief programma voor kinderen aan te bieden op basisscholen en bij de Vink Schooltuinen in het Frankendaelpark worden kinderen reeds op jonge leeftijd betrokken bij het verduurzamen en vergroenen van de stad en leren zij over het bodemleven en het nut van composteren en wat zij zelf actief kunnen doen om bij te dragen aan een betere wereld. 

Het opleiden van de bewoners en wormenhotel beheerders zorgt ervoor dat het bewustzijn en de kennis wordt doorgegeven aan de generaties betrokkenen. Ze kunnen de nieuwe kennis vervolgens doorgeven aan anderen. Dit helpt ook om de continuïteit van de wormenhotels te verzekeren.

Over de voorgestelde wormenhotel ontwerper, Le Compostier

Compostier (Rowin Snijder) maakt reeds sinds 7 jaar wormenhotels. Deze wormenhotels zijn duurzaam, stijlvol ontworpen en praktisch in gebruik. De wormenhotels van Le Compostier worden o.a. gebruikt bij scholen, bij restaurants en in buurten en ook door andere gemeentes in Amsterdam, Nederland en ook in het buitenland. 

Over het wormenhotel zelf

De wormenhotels zijn ontwikkeld na jaren van ervaring met wormenhotels voor buurtcompost projecten. Ze zijn makkelijk in gebruik, ze zijn stevig en gaan lange tijd mee (het ontwerp is sterker en praktischer dan de huidige kegelvormige exemplaren in de buurt).  Er kan geen ongedierte in het wormenhotel komen en bij goed gebruik is er geen overlast van stank. De wormencompost ruikt juist lekker; naar bosgrond. 

Bovenop het wormenhotel is over de gehele oppervlakte een tuintje. Hier kunnen eetbare planten en planten voor bestuivende insecten groeien. De tuin helpt om het klimaat in het wormenhotel te regelen. Wanneer het erg warm is of juist erg koud, hebben de wormen het nog altijd naar hun zin in het wormenhotel.

Via het raampje aan de zijkant van het wormenhotel kunnen voorbijgangers een kijkje werpen in het wormenhotel en zien ze de wormen druk aan het werk met het maken van nieuwe grond. 

Gebruikt materiaal: Douglas hout, bamboe, betonplex, accoya en unigarant multiplex

Groep gebruikers per wormenhotel: circa 20 huishoudens

Afmetingen: 87*220*140 cm

Capaciteit: 5000 L GFT per jaar

Opbrengst wormencompost per jaar: ca 500 L 

Levensduur: ca 10 jaar

Onderhoud: Het wormenhotel hoeft niet behandeld te worden. 

Voor meer informatie over Compostier, wormenhotels, foto’s, projecten en meer, zie:

https://www.instagram.com/compostier

http://www.compostier.nl